|
الله اكبر |
|||
 فردی که به خدا ایمان داشته باشد، در حقیقت بر موجودی متکی شده است که علم، قدرت و خیرخواهی بی نهایتی دارد؛ از این رو ترس، دلهره، اضطراب و تزلزل در درونش ایجاد نمی‌شود و احساس بی نیازی و آرامش برایش ایجاد می‌شود.
قرآن کریم رساترین پیام الهی برای بشریت است که مهمترین هدف آن، هدایت انسان به سمت فلاح و رستگاری است. از آنجا که انسان سالم در انجام وظایف خود و رسیدن به رستگاری موفقیت بیشتری دارد، اسلام بر حفظ سلامتی بدن و عدم تحمیل وظایف بیش از حد توان بر خود تأکید کرده است.
انسان موجودی دو بعدی (مادی و معنوی) است و قرآن کریم نیز به هر دو بعد نظر دارد و می‌خواهد جسم و جان هر دو را شفا دهد.
ایمان به خدا«هُوَ الَّذی أَنْزَلَ السَّکینَةَ فی قُلُوبِ الْمُؤْمِنینَ لِیَزْدادُوا إیمانًا مَعَ إیمانِهِمْ»؛ «اوکسی است که آرامش را در دل‌های مؤمنان نازل کرد تا ایمانی بر ایمانشان بیفزایند»(فتح: 4)
فردی که به خدا ایمان داشته باشد، در حقیقت بر موجودی متکی شده است که علم، قدرت و خیرخواهی بی نهایتی دارد؛ از این رو ترس، دلهره، اضطراب و تزلزل در درونش ایجاد نمی‌شود و احساس بی نیازی و آرامش برایش ایجاد می‌شود.
توکل به خدا«وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ »؛ «و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را می‌کند.»(طلاق: 3)
توکل کردن بر خدا در حقیقت داشتن پشتیبانی قدرتمند برای آدمی در حل مشکلات است. تمام کسانی که بر خدا توکل کرده‌اند، هیچ گاه ناامید نشده و تکالیف خویش را به خوبی به انجام رسانده‌اند؛ زیرا نگران آینده نیستند و در هر صورت به وظیفه عمل می‌نمایند.
اعتماد به مقدرات الهی«قُل لَّن یُصِیبَنَا إِلاَّ مَا کَتَبَ اللّهُ لَنَا هُوَ مَوْلاَنَا وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ»؛ «بگو جز آنچه خدا برای ما مقرر داشته، هرگز به ما نمی‌رسد؛ او سرپرست ماست و مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند.»(توبه : 51)
فردی که چنین اعتقادی را در وجود خود محکم کرده باشد، با تبعات حوادث بهتر و راحت‌تر سازگاری خواهد کرد.
دوری از یاد خدا نیز زندگی را دشوار می‌سازد: وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْری فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنْکًا»؛ « و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت
مقابله با مشکلات«لَقَدْ خَلَقْنَا اْلإِنْسانَ فی کَبَدٍ»؛ « که ما انسان را در رنج آفریدیم (و زندگی او پر از رنج‌هاست)»(بلد: 4)
انسانی که به چنین حقیقتی اعتقاد راسخ داشته باشد، خود را برای مقابله با آن‌ها آماده می‌کند.
ازدواج و روابط خانوادگیاسلام به ازدواج و روابط خانوادگی، اهمیت بسیاری داده و از عزلت و گوشه گیری نهی کرده است که این خود، از تأثیر عمیق دینی، اجتماعی و روانی آن بر فرد حکایت دارد: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی ذلِکَ َلآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»؛ «و از نشانه های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد؛ در این نشانه‌هایی است برای گروهی که تفکّر می‌کنند.»(روم: 21)
حمایت اجتماعی«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ »؛ «مؤمنان برادر یکدیگرند»(حجرات: 10) گستره حمایت اجتماعی در اسلام، از محدوده کوچک خانواده آغاز می‌شود و خویشاوندان، همسایگان، شهروندان و حتی به گونه ای کل جامعه بشری را در بر میگیرد.
 یکی از اموری که به انسان آرامش می‌بخشد، یاد خداست: «أَلا به ذکرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»؛ «آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش می‌یابد.»(رعد: 28)
نتیجه این آرامش، ایجاد آرامش زود هنگام در روان و جسم فرد می‌شود: «ثُمَّ تَلینُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلی ذِکْرِ اللّهِ»؛ «سپس برون و درونشان نرم و متوجه ذکر خدا می‌شود»(زمر: 23)
دوری از یاد خدا نیز زندگی را دشوار می‌سازد: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْری فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنْکًا»؛ «و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت.»(نمل: 62)
دعایاری خواستن از قدرت بی نهایت خداوند، نوعی رابطه میان انسان و پروردگار برقرار می‌سازد: «أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ»؛ «یا کسی که دعای مضطرّ را اجابت می‌کند و گرفتاری را برطرف می‌سازد.»(طه: 124)
نمازراز و نیاز با خدا با آداب مخصوص و به صورت منظم نوع دیگر رابطه میان انسان و پروردگار می‌باشد و به آدمی آرامش می‌بخشد: « وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»؛ « از صبر و نماز یاری جویید؛ (و با استقامت و مهار هوس‌های درونی و توجه به پروردگار نیرو بگیرید.)»(بقره: 45)
پرخوری و اسراف در قرآن مورد نکوهش قرار گرفته است: « کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفین»؛ «(از نعمت‌های الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد». اگر تغذیه از حالت اعتدال خارج شود، برای انسان ضرر دارد و سلامت جسمی او را به خطر می‌اندازد
دعوت به خوردن غذاهای پاکیزه و پرهیز از غذاهای مضرقرآن کریم از طرفی انسان را به خوردن غذاهای پاک و مفید توصیه می‌کند و از طرف دیگر او را نسبت به مصرف غذاهای مضر باز می‌دارد و این دو دستور، سلامتی و بهداشت جسم انسان را تأمین می‌کند؛ همان گونه که آرامش روانی و بهداشت اجتماعی انسان‌ها را با قید حلال بودن تأمین می‌کند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ»؛ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از نعمت‌های پاکیزه ای که به شما روزی داده‌ایم، بخورید.»(بقره: 172)
«وَ کُلُوا مِمّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالاً طَیِّبًا»؛ «و از نعمت‌های حلال و پاکیزه ای که خداوند به شما روزی داده است، بخورید.»(مائده: 88)
حرمت خوردن چیزهای پلیداسلام خوردن غذاهای پلید و خبیث را حرام کرده است: «وَ یُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبائِثَ»؛ «و ناپاکی‌ها را تحریم می‌کند.»(اعراف: 157)
 پرخوری و اسراف در قرآن مورد نکوهش قرار گرفته است: «کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفین»؛ «(ازنعمت‌های الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد.»(اعراف: 31)
اگر تغذیه از حالت اعتدال خارج شود، برای انسان ضرر دارد و سلامت جسمی او را به خطر می‌اندازد.
ممنوعیت خوردن گوشت مردار و خون و گوشت خوک«إِنَّما حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزیرِ وَ ما أُهِلَّ بِهِ لِغَیْرِ اللّهِ»؛ «خداوند، تنها (گوشت) مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را نام غیرِ خدا به هنگام ذبح بر آن گفته شود، حرام کرده است»(بقره: 173)
ممنوعیت نوشیدن شراب«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ ... رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار ... پلید و از عمل شیطان است، از آن‌ها دوری کنید تا رستگار شوید.»(مائده: 90)
 ابرار از شراب زلال دست نخورده سربسته ای سیراب می‌شوند و مهری بر آن نهاده شده که از مشک است و در این نعمت‌ها باید راغبان پیشی گیرند.
 در توصیف نهرهای جاری در بهشت در سوره مبارکه محمد (صلی الله علیه وآله) آمده است: «مثل الجنه التی وُعد المتّقون فیها انهار من ماءٍ غیر آسن و انهار من لبن لم یتغیّر طعمه و انهار من خمر لذه للشاربین و انهار من عسل یصفی» (1):توصیف بهشتی که به پرهیزکاران و عده داده شده چنین است که در آن نهرهائی از آب صاف و خالص است که بدبو نشده و نهرهایی از شیر که طعم آن دگرگون نگشته و نهرهایی از شرابی طهور که مایه لذت نوشندگان است و نهرهایی از عسل مصفّی است.
از خصوصیات این نهرها بدبو نبودن و نشدن و فاسد نشدن است. چرا که در آنجا جای فساد و تباهی نیست و مواد غذایی بهشتی با گذشت زمان دگرگون نمی‌شود و این عالم دنیاست که به خاطر وجود انواع میکروب های مخرب مواد غذایی به سرعت به سوی فساد می‌رود. در نتیجه چهار نهر اعم از آب خالص و شیر و شراب طهور و عسل مصفی با ویژگی خاص خودش در بهشت موجود است.
نام چشمه های بهشتی چیست و ویژگی‌های آن چه می‌باشد؟در سوره مبارکه قرآن از چشمه های فراوان بهشتی یاد شده است. از جمله «فیهما عینان تجریان» (2): در آن دو بهشت دو چشمه به طور مداوم جریان دارد در ذیل تفسیر آیه شریفه برخی مفسرین عقیده دارند که این دو چشمه یک «سلسبیل» و دیگری «تسنیم» است و برخی دیگر می‌فرمایند یکی از این دو چشمه «شراب طهور» و دیگری چشمه «عسل مصفی» می‌باشد.
در آیه دیگر اشاره به جوشش و فوران دائمی این چشمه‌ها دارد و می‌فرماید: «فیهما عینان نضّاختان» (3): در آنجا دو چشمه در حال فوران است.
ساقی این بزم روحانی خداست و بهشتیان از دست قدرت او و از بساط لطف و مرحمتش بر می‌گیرند و می‌نوشند و مست عشق و معرفت او می‌شوند و «سقاهم ربّهم شراباً طهوراً»
در سوره مبارکه دهر در خصوص احوالات بهشتیان می‌فرماید: «و یسقون فیها کاساً مزاج‌ها زنجبیلا عیناً فیها تسّمی سلسبیلا»(4) بهشتیان در آنجا از جام هایی سیراب می‌شوند که لبریز از شراب طهوری است که با زنجبیل آمیخته است و از چشمه ای است در بهشت، که نامش سلسبیل است.
بسیاری از مفسران تصریح کرده‌اند که اعراب جاهلی از شراب هایی که آمیخته با زنجبیل بود لذت می‌بردند زیرا که تندی مخصوصی به شراب می‌داد و قرآن در اینجا از جام هایی سخن می‌گوید که شراب طهورش با زنجبیل آمیخته است البته بدیهی است که میان این شرابهای دنیا و آن شراب تفاوت بسیار زیاد است.
و سلسبیل نوشیدنی بسیار لذیذی را می‌گویند که به راحتی در دهان و در گلو جاری می‌شود و کاملاً گوارا است؛ و برخی دیگر از مفسرین می‌گویند که از ماده تسلسل گرفته شده که به معنی حرکت پی در پی است در نتیجه این چشمه دائماً در حال حرکت و روان بودن است.
چشمه دیگری که آیات الهی سرّ آن را آشکار می‌کنند چشمه تسنیم است که می‌فرماید: «و مزاجه من تسنیم عیناً یشرب بها المقربون»(5): این شراب طهور ممزوج با تسنیم است همان چشمه ای که مقربان از آن می‌نوشند.
از این آیات استفاده می‌شود که تسنیم برترین شراب طهور بهشتی است که مقربان به طور خالص از آن می‌نوشند و با توجه به لغت تسنیم که ریزش از بالا به پایین است نتیجه می‌گیریم که، این چشمه از بالا به پایین فرو می‌ریزد و برخی از مفسرین معتقدند که به خاطر آن است که این چشمه مخصوص در طبقات بالای بهشت قرار دارد.
برخی دیگر گفته‌اند شرابی است که از آسمان بهشت فرو می‌ریزد. در سوره مبارکه انسان اشاره به یکی دیگر از چشمه های بهشتی دارد و می‌فرماید: «اِنّ الابرار یشربون من کأس کان مزاج‌ها کافورا عیناً یشرب بها عبادالله یفجرّونها تفجیراً»(6): نیکان از جامی می‌نوشند که با عطر خوشی آمیخته است و این چشمه شراب طهور که بندگان خدا از آن می‌نوشند آن را از هر جا بخواهند جاری می‌سازند در واقع چنان در اختیار ابرار است که هر جا اراده کنند از همان جا سر برون می‌آورد.
شراب های بهشتی دارای چه ویژگی است؟در ذیل تفسیر آیه مبارکه «باکواب و اباریق و کأس من معین» (7) می‌فرماید: نوجوانان زیبای بهشتی با قدح‌ها و کوزه‌ها و جامهای پر از شراب طهور که از نهرهای جاری بهشتی برداشته شده در اطراف بهشتیان می‌گردند و آنان را سیراب می‌کنند اما نه شرابی که عقل و هوش را ببرد و مستی آورد بلکه هنگامی که بهشتیان آن را می‌نوشند و نه درد سر می‌گیرند و نه مست می‌شوند «لایصدّعون عنها و لا ینزفون» (8) و تنها یک حالت نشئه روحانی توصیف ناپذیر به آن‌ها دست می‌دهد که تمام وجودشان را در لذتی بی نظیر فرو می‌برد.
ویژگی دیگری که آیات به آن اشاره دارد معطر بودن آن است چنانکه می‌فرماید: «اِنّ الابرار یشربون کان مزاج‌ها کافورا» (9): نیکان از جامی می‌نوشند که با عطر خوشی آمیخته است و یا درجای دیگر اشاره به طعم خوش آن دارد و می‌فرماید: «ویسقون فیها کأساً مزاج‌ها زنجبیلا» (10): بهشتیان از جامهایی سیراب می‌شوند که لبریز از شراب طهوری است که با زنجبیل آمیخته است و این شراب تندی خاصی دارد. (بسیاری از مفسران بیان کرده‌اند که اعراب از خوردن شرابهایی که با طعم و تندی زنجبیل بوده است بسیار لذت می‌بردند.)
از همه مهم‌تر این است که ساقی این بزم روحانی خداست و بهشتیان از دست قدرت او و از بساط لطف و مرحمتش بر می‌گیرند و می‌نوشند و مست عشق و معرفت او می‌شوند و «سقاهم ربّهم شراباً طهوراً» (11)
انواع شرابهای بهشتی چیست؟همانطور که از تفسیر آیات بر می‌آید شرابهای بهشتی انواعی دارد بعضی در نهرها جاری است که در آیات متعددی از آن به آن اشاره شده است از جمله: «و مزاجه من تسنیم عیناً یشرب بها المقربون»(12)این شراب طهور ممزوج با تسنیم است همان چشمه ای که مقربان از آن می‌نوشند و این چشمه از بالای بهشت به پائین در جریان است و یا در آیه دیگر می‌فرماید: «فیهما عینان نضّاختان» (13) در آن دو باغ بهشت دو چشمه در حال فوران و جریان است.
و بعضی در ظرف‌های سربسته و مُهر شده است چنانچه درآیه شریفه می‌فرماید: «یسقون من رحیق مختوم ختامه مسکٌ و فی ذلک فلتینافس المتنافسون» (14): ابرار از شراب زلال دست نخورده سربسته ای سیراب می‌شوند و مهری بر آن نهاده شده که از مشک است و در این نعمت‌ها باید راغبان پیشی گیرند.
در سوره مبارکه دهر در خصوص احوالات بهشتیان می‌فرماید: «ویسقون فیها کاساً مزاج‌ها زنجبیلا عیناً فیها تسّمی سلسبیلا» بهشتیان در آنجا از جامهایی سیراب می‌شوند که لبریز از شراب طهوری است که با زنجبیل آمیخته است و از چشمه ای است در بهشت، که نامش سلسبیل است
چه کسانی در قیامت از رحیق مختوم (شراب طهور معطر و خوش طعم) می‌نوشند؟در ذیل تفسیر آیه مبارکه «یُسقون من رحیق مختوم»آن‌ها از شراب زلال دست نخورده سربسته ای سیراب می‌شوند. (15)
آمده است: پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) به حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: «یا علی من ترک الخمر لله سقاه الله من الرحیق المختوم»: ای علی کسی که خمر و شراب را به خاطر خدا ترک گوید خداوند او را از شراب زلال دربسته مهر شده با مشک بهشتی سیراب می‌کند (16) و باز نبی اکرم (صلی الله علیه وآله) می‌فرمایند حتی اگر شراب دنیا را برای غیر خدا نیز ترک گوید (برای حفظ جان) خداوند او را از شراب طهور در قیامت می‌نوشاند (17) و نیز در روایتی از امام علی بن الحسین (علیه السلام) آمده است: «من سقی مۆمناً من ظماء سقاه الله من الرحیق المختوم» کسی که شخص مۆمن تشنه ای را سیراب کند خداوند او را از رحیق مختوم سیراب خواهد کرد. (18)
در حدیث دیگری آمده است: «من صام لله فی یوم صائف سقاه الله من الظماء من الرحیق المختوم»کسی که در روز گرم تابستان روزه بدارد خداوند او را از تشنگی روز قیامت با رحیق مختوم سیراب می‌کند .(19)
ظروف آب بهشتیان چگونه است؟در سوره مبارکه غاشیه می‌فرماید: «و اکواب موضوعه» قدحهای زیبا و جالبی در کنار این چشمه‌ها گذارده شده است (20)، نظر به اینکه استفاده از آن چشمه های گوارا و شرابهای طهور بهشتی نیاز به ظرف دارد ظروفی در کنار چشمه‌ها قرار دارد و هر زمان بهشتیان اراده کنند قدح‌ها از چشمه‌ها پر می‌شود و در برابر آنان قرار میگیرد تازه به تازه می‌نوشند و سیراب می‌شوند، «اکواب» جمع «کوب» به معنی قدح و ظروف دسته دار است.
در آیه ای دیگر به توصیف ظروف دیگر آبخوری می‌پردازد و می‌فرماید: «یطوف علیهم ولدان مخلدون باکواب و اباریق و کاس منمعین»گرداگرد بهشتیان نوجوانانی هستند که همیشه طراوت جوانی را دارند در حالی که قدح‌ها و کوزه‌ها و جامهایی پر از شراب طهور در دست دارند. (21)
«اباریق» به معنی ظروفی است که دارای دسته و لوله جهت ریختن مایعات است و «کاس» هم به معنی جام پر از شراب می‌باشد.
|
تبادل
لینک هوشمند
آمار
وب سایت:
